DCRM 2025

Less is more – ook in de revalidatiezorg. Minder belasting voor patiënten en professionals, minder verspilling van tijd en middelen en minder fysieke behandelingen waar mogelijk. In plaats daarvan: meer waarde, meer eigen regie en meer duurzame impact. Om bij te dragen aan de benodigde transitie in de zorg in Nederland is binnen het samenwerkingsverband Revion (Klimmendaal, Revalidatie Friesland, Revant en Basalt) een transformatieplan ontwikkeld dat aansluit bij deze beweging. De kern: het implementeren van waardegedreven zorg en blended care als motor voor duurzame en patiëntgerichte zorgvernieuwing.
In deze interactieve sessie nemen we deelnemers in vogelvlucht mee in het transformatieplan, inclusief de onderliggende veranderkundige visie. Daarna verkennen we in groepen best practices, met focus op wat écht werkt: concreet en realistisch. Afsluitend volgt een gezamenlijke brainstorm over veranderaanpakken: hoe geef je deze transformatie lokaal vorm, met oog voor draagvlak, cultuur én praktische haalbaarheid?
Deelnemers gaan naar huis met inspiratie, handvatten en – hopelijk – het besef dat ‘less’ vaak écht ‘more’ is. Deze sessie is bedoeld voor professionals die willen bijdragen aan toekomstbestendige zorg. Onderwerpen die aan bod komen zijn: Hoe kan je als arts meesturen in een zorgtransformatie en hoe behoudt je de pracht en kracht van het vak.

Programma:

• Welkom en doel van de sessie Japhet van Abswoude (0-5 min)
• Inhoudelijke introductie door 1-2 sprekers (5-20 min):
  • Transformatieplan Revion
  • Waardegedreven zorg en blended care
  • Korte cases uit de praktijk
• Vragen vanuit het publiek Arts en projectleider Revion cartrekkers project waardegedreven zorg en blended care
• Werkvorm 1 – Good practices ophalen (20-50 min). In groepjes of duo’s: wat werkt al bij jullie? Wat leren we daarvan? (Output op post-its of digitaal) Begeleiding Femke Stoop en Arts Revion
• Werkvorm 2 – Veranderactiviteiten bedenken (50-75 min). Hoe start je dit in je eigen instelling? Wie betrek je? Wat is de eerste stap? Begeleiding Femke Stoop/ Karen van Dijk en Arts Revion
• Oogst, discussie en afsluiting (75-90 min). Kerninzichten delen + korte wrap-up met takeaways. Optioneel: vervolgnetwerk of uitnodiging kennisdeling. Japhet van Abswoude

Sprekers:

• Japhet van Abswoude, manager IQ+R
• Femke Stoop, strategisch adviseur
• Nog nader te bepalen 2 artsen, cartrekkers Blended care en Waardegedrevenzorg Revion

Hulpmiddelen zijn een belangrijk onderdeel van de revalidatiegeneeskunde. Op het gebied van loophulpmiddelen gaat dit bijvoorbeeld over beenprothesen, beenorthesen, en orthopedisch schoeisel. Deze voorzieningen stellen verschillende patiëntengroepen in staat om hun sta- en loopfunctie te behouden of te verbeteren. Daarmee genereren deze hulpmiddelen belangrijke effecten op tevredenheid, participatie en kwaliteit van leven van de gebruikers.
Maar is goede loophulpmiddelenzorg ook zinnige zorg? En wat is eigenlijk zinnige loophulpmiddelenzorg? Het doel van dit mini-symposium is het beantwoorden van die vraag, op basis van resultaten van meerdere recente kosten-effectiviteitsstudies opgezet en uitgevoerd in samenwerking met patiënten, revalidatieartsen en andere zorgprofessionals binnen de hulpmiddelenzorg.
Zinnige zorg kenmerkt zich doordat verschillende elementen gecombineerd worden in de uitkomsten, zodat die gezamenlijk afgewogen kunnen worden: klinische effecten, kwaliteit van leven, patiënt-tevredenheid, economische uitkomsten, en duurzaamheid. In Nederland zijn recent enkele grote gerandomiseerde multicenter studies afgerond op dit gebied, waardoor hier veel specifieke toepasbare kennis over is verzameld. Wat leren we van deze studies? En hoe kunnen we die kennis in de revalidatiezorg gebruiken? Deze en meer vragen belichten we in dit symposium, om zo het publiek mee te nemen langs verschillende loophulpmiddelen en de kennis over zinnige zorg bij dat hulpmiddel.

Prothesezorg: Is het gebruik van microprocessor gestuurde protheseknieën kosteneffectief tegenover het gebruik van niet-microprocessor gestuurde protheseknieën? In dit onderzoek zijn directe en indirecte medische kosten vanuit een maatschappelijk perspectief onderzocht, evenals de universele kwaliteit van leven en prothese-specifieke uitkomstmaten om zo de kosteneffectiviteit en kostenutiliteit te bepalen.
Orthesezorg: Is het verstrekken van beenorthesen in een expertisesetting en volgens de Orthese-richtlijn, i.e. specialistische orthesezorg, effectief en kosteneffectief ten opzichte van gebruikelijke orthesezorg bij mensen met neuromusculaire aandoeningen? Hierbij is primair gekeken naar het behalen van persoonlijke doelen, gemeten met goal attainment scaling, het energieverbruik tijdens het lopen, en universele kwaliteit van leven en economische uitkomsten.
Orthopedisch schoeisel: is een geïntegreerde en gepersonaliseerde aanpak in het voorkomen van voetulcera kosteneffectief ten opzichte van de huidige zorg bij mensen met diabetes? Deze aanpak bestond uit geoptimaliseerd orthopedisch schoeisel en orthopedisch huisschoeisel, temperatuurmetingen en gepersonaliseerde educatie inclusief motiverende gespreksvoering. Als uitkomsten werden therapietrouw, ulcus recidive, kwaliteit van leven en de kosten meegenomen.
Duurzaamheid: hoe kan duurzaamheid worden meegenomen in de analyse van zinnige zorg? De CO2-uitstoot van verschillende loophulpmiddelen voor mensen met een diabetisch voetulcus (gips, walker, orthopedische schoen) is onderzocht, en de onderzoekers bespreken hoe dat meegenomen kan worden in analyses.

Programma en sprekers

• Inleiding en achtergrond. Jaap van Netten (voorzitter mini-symposium)
• Kosteneffectiviteit van microprocessorgestuurde protheseknieën. Charlotte Bosman, Corry van der Sluis, Aline Vrieling, Jan Geertzen, Bregje Seves & Henk Groen
• Kosteneffectiviteit van specialistische orthesenzorg bij neuromusculaire aandoeningen. Elza van Duijnhoven, Fieke Koopman, Frans Nollet & Merel Brehm
• Kosteneffectiviteit van geïntegreerde en gepersonaliseerde hulpmiddelenzorg ter voorkomen van voetwonden bij mensen met diabetes. Lisa Vossen, Jaap van Netten, Louise Sabelis & Sicco Bus
• Duurzaamheid van gips, walkers en orthopedisch schoeisel voor mensen met een diabetisch voetulcus en de relatie tot (kosten-)effectiviteit. Marieke Sijm, Florine de Haes, Sicco Bus & Jaap van Netten
• Vragen en discussie

Overprikkeling is een veelvoorkomende en ingrijpende klacht na hersenletsel. Prikkels zoals geluid, licht of drukte kunnen ineens overweldigend zijn. Dit kan leiden tot vermoeidheid, terugtrekgedrag, somberheid en verminderde participatie. Ondanks de impact zijn deze klachten lange tijd onderbelicht gebleven in wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor ontbraken kennis, passende diagnostiek en evidence based interventies. De laatste jaren is hierin verandering gekomen. Verschillende onderzoekers hebben systematisch onderzoek gedaan naar overprikkeling bij hersenletsel.
In dit minisymposium belichten we overprikkeling vanuit verschillende invalshoeken. Aan de hand van een theoretisch model en recente studies bespreken we mogelijke cognitieve, emotionele en gedragsmatige mechanismen. Ook presenteren we een nieuw ontwikkelde vragenlijst en behandelmodule, die inmiddels in de praktijk zijn geëvalueerd. Deelnemers krijgen concrete handvatten om overprikkeling beter te herkennen, begrijpen en behandelen. Wetenschappelijke kennis en praktijkervaring komen samen, met veel ruimte voor vragen en interactie.

Leerdoelen:

• Inzicht krijgen in de definitie, prevalentie en mechanismen van overprikkeling.
• Kennismaken met recente onderzoeksresultaten naar de relatie tussen overprikkeling en cognitieve, emotionele en gedragsmatige mechanismen.
• Praktische handvatten voor toepassing van vragenlijsten en behandelmodules in de revalidatiepraktijk.

Programma:

• Introductie – Dr. Teuni ten Brink (5 min)
• Presentatie 1 – Dr. Irene Huenges Wajer (20 min)
• Presentatie 2 – Dr. Hella Thielen (20 min)
• Presentatie 3 – Dr. Joris de Graaf (15 min)
• Presentatie 4 – Tjamke Strikwerda (15 min)
• Interactieve discussie met panel en publiek (15 min)

Elke presentatie biedt ruimte voor een korte vragenronde, met een gezamenlijke afsluitende discussie.

Sprekers: 

• Voorzitter: Dr. Teuni ten Brink (senior onderzoeker cognitie, UMC Utrecht). Dr. Irene Huenges Wajer (klinisch neuropsycholoog en senior onderzoeker, Amsterdam UMC): “Overprikkeling na hersenletsel: wat is het, en wat zijn onderliggende mechanismen?”
  Irene vertelt over definities rondom overprikkeling en onderliggende mechanismen op basis van een recent ontwikkeld theoretisch model.
• Dr. Hella Thielen (onderzoeker, KU Leuven; klinisch neuropsycholoog, Revalidatieziekenhuis RevArte): “Hoe kunnen we overprikkeling meten bij patiënten met hersenletsel, en wat is de relatie tussen overprikkeling en vermijdende coping, maladaptieve ziekte-cognities en vermoeidheid”. Hella neemt ons mee in de multifactoriële aard van overprikkeling, en introduceert een vragenlijst om overprikkeling na hersenletsel in kaart te brengen.
• Dr. Joris de Graaf (revalidatiearts en clinical scientist, UMC Utrecht): “Impact van overprikkeling op patiënten na subarachnoïdale bloeding, en relatie met cognitieve functies en andere klachten”. Joris licht vanuit de klinische praktijk toe hoe vaak patiënten na subarachnoïdale bloeding (SAB) last hebben van overprikkeling, en hoe dit samenhangt met cognitieve functies en andere subjectieve klachten.
• Tjamke Strikwerda (ergotherapeut, UMC Utrecht): “De ontwikkeling en evaluatie van de ‘Niet Rennen Maar Plannen behandelmodule: Omgaan met overprikkeling na hersenletsel’”. Tjamke zal de ontwikkeling en evaluatie van een nieuwe behandelmodule voor overprikkelingsklachten na hersenletsel toelichten.

The session introduces innovative prediction models for Interdisciplinary Multimodal Pain Treatment (IMPT) – leveraging logistic regression and advanced machine learning – providing enhanced clinician and patient decision support for meaningful rehabilitation care. The session starts with an introduction by the chair and questions using PollEverywhere (background audience, outcome measures, predictive models, and machine learning; 10 minutes). Next, three lectures of 20 min with 5 min of questions for clarification after each presentation, followed by a general discussion facilitated by the chair using provocative statements and using voting optionally to stimulate discussion.

Learning objectives:

• Critically appraise innovative advances of prediction models in IMPT, understanding their strengths and limitations for patients, clinicians, and other stakeholders.
• Identify key predictive factors for successful IMPT patient outcomes and evaluate the validation and performance of prediction models, including logistic regression and machine learning approaches, across diverse patient populations.
• Apply predictive tools practically to enhance clinician-patient communication, facilitate better informed shared decision making, provide personalized assessment and treatment, and support patient engagement and goal setting in IMPT programs.
  We also propose audio recording to later study the session and maybe use it to write an opinion-based paper and invite audience involvement.

Interdisciplinary multimodal pain treatment (IMPT) is essential in rehabilitation care for patients with complex chronic musculoskeletal pain, where psychological and social factors contribute to significant disability and participation problems. IMPT programs help break the cycle for patients who have exhausted other pain management options, focusing on meaningful patient-valued goals rather than pain itself. Positive outcomes are achieved by supporting patients modify their behaviour and improve pain management. However, due to the complexity of chronic pain and no single reliable endpoint, personalized psychosocial approaches and shared decision-making are essential for enhancing IMPT’s effectiveness.

This mini-symposium equips attendees with critical appraisal skills and deeper insights into innovative advances in IMPT prognostic patient profiles, and practical strategies for using prediction models. The session will cover advances in prognostic profiles, assessing their value and limitations in clinical decision support and rehabilitation care. It will discuss predictive factors for successful IMPT outcomes and insights into the performance of logistic regression and machine learning models. Finally, it will explore the practical application of these models in shared decision-making, personalized assessments, and patient engagement, highlighting the benefits and challenges of clinical implementation from clinician and patient perspectives.

Programme:

1. Introduction by Rob Smeets (Chair, physiatrist at CIR expertise centrum pijn and Professor at Maastricht University, The Netherlands) and voting.
2. Presentation by Rob Smeets: The relevance of prediction models in IMPT for shared decision making and the selection of relevant outcome measures for (and selected by) patients, clinicians, and other stakeholders. Building on our 2023 DCRM-workshop, we move forward to the importance of external validation, clinician and patient experiences with the prognostic profiles, our newly developed models, and how the profiles can be used in practice during initial IMPT assessment.
3. Presentation by Fredrick Zmudzki (Principal health economist at Epoque Consulting, Sydney, Australia; and PhD Candidate in IMPT machine learning and IMPT health economics at Maastricht University): Innovative advances in machine learning prognostic patient profiles and insights from our IMPT pilot study in clinical practice. How can these tools support clinician-patient conversations and more informed, individualised IMPT treatment planning?
4. Presentation by Michel Mertens (physiotherapist and postdoctoral researcher at University of Antwerp, Belgium): What are the predictive factors for successful IMPT and how do they perform in a different sample? Is there any difference between different approaches (logistic regression and machine learning) of developing prediction models?

Praat jij in de spreekkamer wel eens over voeding? Wat komt er dan aan bod? En wat juist niet?
Voeding is een ondergeschoven kindje in de spreekkamer. In de opleiding ontbreekt onderwijs over dit onderwerp en voedingsonderzoek binnen de revalidatiezorg is beperkt – zeker bij mensen met een spierziekte. Daarnaast ontbreekt voorlichtingsmateriaal voor revalidanten.
Juist bij spierziekten is aandacht voor voeding essentieel. Klachten die vaak voorkomen zoals slikklachten, darmklachten en vermoeidheid hebben een negatieve invloed op het eetpatroon. Dit kan naast overgewicht en het metabool syndroom, ook tot ondervoeding leiden. Ondervoeding kan het ziekteverloop negatief beïnvloeden, terwijl gerichte voedingsinterventies kunnen bijdragen aan behoud van functioneren en kwaliteit van leven.
Ondanks groeiend bewijs dat voeding invloed heeft op spiermassa, vermoeidheid en het verloop van bepaalde neuromusculaire aandoeningen (NMA), is voedingszorg nog maar weinig geïntegreerd in de dagelijkse praktijk. Deze sessie verkent de stand van zaken, biedt praktische handvatten én een bredere kijk op de integratie van voeding in multidisciplinaire NMA-zorg.

Leerdoelen:

• Uitleggen hoe voeding een belangrijkere rol kan spelen in de begeleiding van revalidanten
• De stand van zaken over voeding en revalidatie -in het bijzonder NMA- samenvatten
• Een klinische vertaalslag maken van huidige kennis naar dagelijkse zorg

Programma:

In deze sessie verkennen we de stand van zaken en hoe we voeding bewuster kunnen inzetten in de revalidatiezorg. Daarnaast maken we de vertaalslag van onderzoek naar de werkvloer. We verkennen onderwerpen als het meten van energiebehoefte en spiermassa en we bespreken recente inzichten over bijvoorbeeld het microbioom. De sessie biedt praktische handvatten én een bredere kijk op de integratie van voeding in multidisciplinaire NMA-zorg. Want misschien is voeding wel het ontbrekende puzzelstuk in de behandeling van morgen.

Programma:

• Welkom door voorzitter
• Keynote door Renate Winkels
• Presentaties Merle, Tamara en Heidi
• Interactieve discussie zaal – wat neem je mee naar de spreekkamer uit dit symposium?

Sprekers:

• Voorzitter: Willeke Kruithof
• Renate Winkels – Introductie over voeding, beweging & lichaamssamenstelling. Wat weten we over de rol van voeding bij het verkrijgen/behouden van gezonde lichaamssamenstelling?
• Merle Kuiper – Betere voedingszorg bij ALS – van huidige inzichten naar praktische handvatten
• Tamara de Haas – Lichaamssamenstelling en (over)gewicht bij langzaam progressieve neuromusculaire aandoeningen
• Heidi Zweers – Nutritional Assessment en dieetinterventies bij volwassen patiënten met langzaam progressieve spierziekten

Sinds enkele jaren wordt extracorporale shockwave therapie (ESWT) toenemend gebruikt binnen revalidatiegeneeskunde en eerstelijns fysiotherapie voor de behandeling van spasticiteit. De hypothese is, dat ESWT, de spasticiteit tijdens de subacute en chronische fase verminderd, bij onder andere niet aangeboren hersenletsel. Vanuit verschillende onderzoeken is al aangetoond dat het gebruik van ESWT een positief effect heeft op onder andere de mate van weerstand tegen passief bewegen en de actieve/passieve range of motion. Vanuit de klinische praktijk wordt ook gezien dat ESWT een positief effect kan hebben op participatiedoelen, zoals het beter kunnen openen van de hand om een glas te pakken. ESWT is niet-invasief en heeft weinig bijwerkingen. Momenteel is er nog geen uniformiteit over het gebruik. Samenwerking met de eerstelijns fysiotherapie lijkt dan ook van belang om het inzetten van ESWT af te stemmen en de toegankelijk voor de patiënt te vergroten.

Leerdoelen:

• Kennis maken met het verklaarmodel van ESWT bij spasticiteit/hyperweerstand
• Leren over de indicatiestelling bij spasticiteit en toepasbaarheid van ESWT en in subacute en chronische fase
• Kennis maken met de verschillende mogelijkheden van het apparaat
• Belang van netwerkvorming bij het toepassen van ESWT

Programma:

• Verklaarmodel shockwave en spasticiteit
• Indicatiestelling en toepassing van ESWT
• Verschillende instellingen van het apparaat en hoe worden deze bepaald
• Belang van netwerkvorming bij het toepassen en ESWT en inzicht in de ontstaanswijze en doorontwikkeling van het netwerk in Limburg
• Paneldiscussie met professionals en patiënten; gericht op indicatiestelling en toepassing van ESWT bij spasticiteit

Sprekers: 

• Zoë van Mechelen, revalidatiearts, Adelante expertise centrum voor revalidatie en audiologie, Hoensbroek. De kracht van netwerkvorming eerste lijn.
• Christian Vergossen, Fysiotherapeut, Adelante expertise centrum voor revalidatie en audiologie, Hoensbroek. Bar, herz, shocks en nog veel meer.
• Rianne Kofman, revalidatiearts, Treant ziekenhuisrevalidatie, Emmen. Wanneer wel en wanneer vooral geen shockwave.
• Thijs Janssen, CEO & productspecialist kenniscentrum ESWT ‘Inpulsa’. Zin en onzin over het verklaarmodel bij shockwave en hyperweerstand.